د صبا سحر ژوندلیک
صبا سحر په افغانستان کې د ۰۸۹۱ کال په ۰۶۳۱ لمریز کې زېږېدلې، په داسې یوه دوره کې چې سیاسي بېثباتي او ټولنیزې ناآرامۍ وې. هغې په یوه دودیزه او فرهنګي کورنۍ کې وده وکړه چې زدهکړې ته یې اهمیت ورکوه، خو د خپل همعصر ډېرو نجونو په څېر له ګڼو محدودیتونو سره مخ وه. د طالبانو سیاستونه او د ټولنې دودیز باورونه د ښځو ګډون په عامه او فرهنګي برخو کې ډېر محدود کړی و.
له ماشومتوبه صبا د کیسې ویلو، لوبغاړې او بصري هنرونو سره ژوره مینه لرله. سره له دې چې رسمي زدهکړې ته لاسرسی نه درلود، هغې ځانزده کړه او خپلې علاقې ته یې دوام ورکړ؛ سینمايي کتابونه یې لوستل، فلملیکونه یې مطالعه کول او په کور کې د لوبغاړې تمرینونه یې کول. د شعر، کلتور او دودیزو روایتونو سره لومړنۍ آشنایي یې د هغې هنري لید په پراختیا کې ژوره اغېزه درلوده.
د زدهکړې او لومړنۍ هڅې
د لومړنیو زدهکړو پای ته رسولو وروسته، صبا د رسنیو او فلم جوړونې په برخه کې رسمي زدهکړو فرصتونه ولټول. د هغې زړورتیا او هڅې سبب شوې چې له ټولنیزو او سیاسي خنډونو تېره شي او په پای کې د طالبانو د سقوط وروسته د افغانستان د ښځو لومړنۍ مسلکي فلمساز په توګه وپیژندل شي.
حرفوي لاسته راوړنې
د افغان ښځو مخکښه فلمساز
صبا سحر د افغانستان د ښځو لومړنۍ کارگردانو له ډلې څخه ده چې د طالبانو د رژیم وروسته یې فعالیت وکړ.
هغې څو فلمونه او تلویزیوني ټولګې لارښودلې چې تمرکز یې د ښځو، ټولنیز عدالت او افغان کلتور و.
فیلمونه او تلویزیوني ټولګې
لنډ فلمونه او مستندونه: د افغان ښځو ژوند، ننګونې او مقاومت منعکس کوي، د ځواکمنتیا او ټولنیز بدلون پر ټینګار.
ځلانده فلمونه: ټولنیزې موضوعات لري او د ښځو د هویت او آزادۍ په لټه کې کیسې وړاندې کوي.
تلویزیوني ټولګې: د ښځو د ټولنیزو ستونزو په اړه لومړنۍ پروګرامونه وړاندې کوي.
نړیوال پیژندنه
د صبا سحر فلمونه او لوبې په نړیوالو جشنوارو کې نندارې ته وړاندې شوي او د افغان ښځو د تجربو او مقاومت پام یې نړیوالو ته رااړولی.
هغې د افغانستان په سینما کې د ښځو ځواکمنتیا لپاره یو سمبول جوړ کړی او آثار یې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د ښځینه هنرمندانو لپاره الهامبښونکي دي.
د نسل نوې ملاتړ او روزنه
سربېره پر هنري فعالیتونو، صبا سحر د افغان انجونو لپاره د کارگرداني، فلملیکنې او لوبغاړې کورسونه او پروګرامونه جوړ کړي.
هغې سینما د ښځو د حقونو د دفاع او د هغوی د غږ د څرګندولو وسیله وګرځوله.
جایزې او افتخارات
صبا سحر د سینما په برخه کې د خپل اغېز او د ښځو ځواکمنتیا لپاره ډیری ملي او نړیوالې جایزې ترلاسه کړي.
هغې د ښځو نوی نسل هڅولی چې د جرئت سره د هغې لاره تعقیب کړي.
اغېز او میراث
د صبا سحر ژوند د زړورتیا، استقامت او هنري لید کیسه ده.
هغې د ښځو د ژوند د روایت، بشري حقونو او د تبعیض پر وړاندې مبارزې په تمرکز د افغانستان سینما بڼه بدله کړې.
اغېز یې له نقرهای پردې هم زیات دی — ځکه چې دې بېشماره ښځو ته الهام ورکړی چې هنر ته داخل شي، خپل ژوند بیان کړي او له محدودونکو باورونو سره مقابله وکړي.
صبا سحر یوازې یوه فلمساز نه ده؛ هغې د افغان ښځو لپاره لارښود، ښوونکې او مدافع ده، چې وښودله هنر کولی شي د ټولنیز بدلون ځواکمنه وسیله وي.
ټولنیز ننګونې او خنډونه
سره له دې چې استعداد او هڅې یې ډېرې وې، صبا سحر د خپل مسلکي ژوند پر مهال له سختو ستونزو سره مخ وه. د طالبانو په وخت کې ښځې د فرهنګي او هنري فعالیتونو څخه منع شوې وې او سینما ته ننوتل یې تقریبا ناممکن وو.
د طالبانو د سقوط وروسته هم، هغې له دغو خنډونو سره مخ شوه:
د ټولنیزو فشارونو او ښځو په اړه منفي فکرونه
د فلم جوړولو لپاره د مالي او فني منابعو کمښت
د ښځو او ټولنیز عدالت په موضوعاتو د بحث پر مهال د ګواښونو او سانسور پراخه چارې
خو صبا سحر د زړورتیا، خلاقیت او هڅې سره وتوانېد چې له دغو ستونزو تیر شي او ثابت کړي چې هنر او سینما کولی شي د ټولنې دېوالونه مات کړي او بدلون راولي.
صبا سحر نه یوازې د افغانستان لومړنۍ ښځینه فلمساز ده، بلکې د زړورتیا، خلاقیت او مقاومت سمبول دی. هغې د خپل دوربین په وسیله د افغان ښځو نوې روایت وړاندې کړ او د خپلو آثارونو له لارې یې د هېواد سینما د پوهاوي او بدلون وسیله وګرځوله.
لار چې صبا سحر یې تعقیب کړې، آسانه نه وه، خو هغې وښوده چې د افغان ښځې غږ هېڅ ځواک نه شي ځپلی. د هغې هڅې او لاسته راوړنې د افغان انجونو او ښځینه هنرمندانو نوې نسل لپاره الهامبښونکي دي — نسلي چې د هنر په ایمان سره غواړي راتلونکی بدل کړي.