د هرات کلتوري او هنري جشنونه
هرات، د افغانستان د لوېدیځ لعل، له پخوا د تمدن، هنر او فرهنګ مهم مرکز پاتې شوی دی.
هرات، نگین غرب افغانستان، از دیرباز مرکز تمدن، هنر و فرهنگ بوده است. این شهر نه تنها با بناهای تاریخی چون مسجد جامع بزرگ هرات، مدرسه گوهرشاد و قلعه اختیارالدین شناخته میشود، بلکه با برگزاری جشنوارههای فرهنگی و هنری نیز جایگاهی ویژه در میان شهرهای منطقه یافته است. جشنوارههای هرات، ترکیبی از آیینهای سنتی و جلوههای نوین هنر معاصر هستند که به معرفی هویت بومی و بازآفرینی میراث معنوی مردم کمک میکنند.
۱. د هرات د نوروز جشن
نوروز د دې سیمې د خلکو تر ټولو لرغونی جشن دی چې په هرات کې په ویاړ او شانداره ډول لمانځل کېږي. په دې ورځو کې:
- د هرات د لاسي صنايعو او قیمتي غاليو نندارتون جوړېږي.
- محلي موسیقي غږونکي د دوتار، رباب او دمبوره په سازونو اصیل نغمې غږوي.
- ولسي لوبې لکه بزکشي او مشاعره په میدانونو کې ترسره کېږي.
- کورنۍ د هرات تاریخي ځایونو او باغونو ته ځي او د خوراکونو ډک دسترخوانونه خوروي.
- نوروز یوازې د خوشحالۍ فرصت نه دی، بلکې د هرات د بېلابېلو قومونو ګډ هویت څرګندوي.
۲. د لاسي صنايعو او غاليو جشن
هرات د نړۍ په کچه د خپلو غاليو له امله شهرت لري. د لاسي صنايعو او غاليو جشن هر کال د غالين او نورو هنري اثارو د جوړوونکو، هنرمندانو او داخلي او بهرني سوداګرو په ګډون ترسره کېږي. په دې جشن کې:
- د لاس غالۍ، ګلیمونه او نمدونه نندارې ته وړاندې کېږي.
- د دودیز هنر لکه مینیاتور، خطاطي، کاشیکاري او کوزهګري غرفې جوړېږي.
- د ځوانانو لپاره روزنیز ورکشاپونه دایرېږي څو پخواني هنرونه له یاده ونه وځي.
- دا جشن د کلتوري هنر د معرفي تر څنګ د اقتصاد او ګرځندوی په وده کې هم مهم رول لري.
۳. د شعر او موسیقۍ جشن
هرات د تېر وختونو د سترو شاعرانو لکه خواجه عبدالله انصاري او جامي زادګی دی. د شعر او موسیقۍ جشن د معاصر شاعرانو، موسیقي استادانو او محلي ډلو په ګډون ترسره کېږي:
- دودیزې مشاعرې په قهوهخانو او فرهنګي تالارونو کې کېږي.
- ولسي او عرفاني موسیقي د ځوانانو او استادانو لخوا اجرا کېږي.
- یوه برخه یې د نویو شاعرانو او لیکوالانو د آثارو معرفي ته ځانګړې شوې ده.
- دغه جشن د هرات د ادبي تېر او د نن ورځې د ځوانانو د خلاقیت ترمنځ پُل جوړوي.
۴. د محلي خوړو جشن
هرات د خپلو خوندورو او اصیلو خوړو له امله هم شهرت لري. د محلي خوړو جشن د خلکو له خوښ شویو مراسمو څخه دی چې پکې:
- خوراکونه لکه منتو، قابلي هراتي، چلوکباب، بولاني، آش سبزي او محلي شربتونه وړاندې کېږي.
- ښځې او کورنۍ پخلي کوونکي فرصت مومي خپل هنر وښيي.
- بهرني ګرځندویان هم د هرات له خوندونو سره بلد کېږي.
- دغه جشن د خوړو د فرهنګ د ساتلو ترڅنګ د وړو کاروبارونو د ودې لامل هم ګرځي.
۵. د کتاب او معاصر هنر جشن
په وروستیو کلونو کې د کتابونو، نقاشۍ، عکاسۍ او معاصر هنر د معرفي لپاره جشنونه هم په هرات کې جوړېږي:
- ځوان لیکوالان خپل کتابونه معرفي کوي او لاسلیکونه ورکوي.
- د هرات د منظرو او د خلکو د ورځني ژوند د عکسونو نندارتون ترسره کېږي.
- معاصر هنرمندان خپل آثار د نقاشۍ او مجسمه جوړونې په بڼه وړاندې کوي.
- دغه جشنونه د پخوانیو او نویو هنرمندانو ترمنځ د نظرونو د تبادلې زمینه برابروي.
د هرات کلتوري او هنري جشنونه یوازې د خوشحالۍ مراسم نه دي، بلکې د میراث د ژوندي ساتلو، د ټولنیز یووالي د پیاوړتیا او د خلکو د هویت د معرفي لپاره یوه مهمه وسیله ده. له نوروز نه نیولې تر د لاسي صنايعو او محلي خوړو تر جشنونو پورې، دا مراسم ښيي چې هرات یو ژوندی، فعال او د فرهنګي شکوفایۍ په حال کې ښار دی.
د محتوياتو لست
۱. د هرات د نوروز جشن
۲. د لاسي صنايعو او غاليو جشن
۳. د شعر او موسیقۍ جشن
۴. د محلي خوړو جشن
۵. د کتاب او معاصر هنر جشن
د هرات کلتوري او هنري جشنونه
هرات، د افغانستان د لوېدیځ لعل، له پخوا د تمدن، هنر او فرهنګ مهم مرکز پاتې شوی دی. دا ښار یوازې د تاریخي ودانیو لکه د هرات جامع جومات، د گوهرشاد مدرسه او د اختیارالدین کلا له کبله نه دی پېژندل شوی، بلکې د کلتوري او هنري جشنونو د ترسره کېدو له امله یې ځانګړی مقام هم خپل کړی دی. د هرات جشنونه د دودیزو مراسمو او د معاصر هنر د نوې بڼې ګډ انځور وړاندې کوي، چې د خلکو د هویت په معرفي او د معنوي میراث په ژوندي کولو کې مرسته کوي.
۱. د هرات د نوروز جشن
نوروز د دې سیمې د خلکو تر ټولو لرغونی جشن دی چې په هرات کې په ویاړ او شانداره ډول لمانځل کېږي. په دې ورځو کې:
د هرات د لاسي صنايعو او قیمتي غاليو نندارتون جوړېږي.
محلي موسیقي غږونکي د دوتار، رباب او دمبوره په سازونو اصیل نغمې غږوي.
ولسي لوبې لکه بزکشي او مشاعره په میدانونو کې ترسره کېږي.
کورنۍ د هرات تاریخي ځایونو او باغونو ته ځي او د خوراکونو ډک دسترخوانونه خوروي.
نوروز یوازې د خوشحالۍ فرصت نه دی، بلکې د هرات د بېلابېلو قومونو ګډ هویت څرګندوي.
۲. د لاسي صنايعو او غاليو جشن
هرات د نړۍ په کچه د خپلو غاليو له امله شهرت لري. د لاسي صنايعو او غاليو جشن هر کال د غالين او نورو هنري اثارو د جوړوونکو، هنرمندانو او داخلي او بهرني سوداګرو په ګډون ترسره کېږي. په دې جشن کې:
د لاس غالۍ، ګلیمونه او نمدونه نندارې ته وړاندې کېږي.
د دودیز هنر لکه مینیاتور، خطاطي، کاشیکاري او کوزهګري غرفې جوړېږي.
د ځوانانو لپاره روزنیز ورکشاپونه دایرېږي څو پخواني هنرونه له یاده ونه وځي.
دا جشن د کلتوري هنر د معرفي تر څنګ د اقتصاد او ګرځندوی په وده کې هم مهم رول لري.
۳. د شعر او موسیقۍ جشن
هرات د تېر وختونو د سترو شاعرانو لکه خواجه عبدالله انصاري او جامي زادګی دی. د شعر او موسیقۍ جشن د معاصر شاعرانو، موسیقي استادانو او محلي ډلو په ګډون ترسره کېږي.
دودیزې مشاعرې په قهوهخانو او فرهنګي تالارونو کې کېږي.
ولسي او عرفاني موسیقي د ځوانانو او استادانو لخوا اجرا کېږي.
یوه برخه یې د نویو شاعرانو او لیکوالانو د آثارو معرفي ته ځانګړې شوې ده.
دغه جشن د هرات د ادبي تېر او د نن ورځې د ځوانانو د خلاقیت ترمنځ پُل جوړوي.
۴. د محلي خوړو جشن
هرات د خپلو خوندورو او اصیلو خوړو له امله هم شهرت لري. د محلي خوړو جشن د خلکو له خوښ شویو مراسمو څخه دی چې پکې:
خوراکونه لکه منتو، قابلي هراتي، چلوکباب، بولاني، آش سبزي او محلي شربتونه وړاندې کېږي.
ښځې او کورنۍ پخلي کوونکي فرصت مومي خپل هنر وښيي.
بهرني ګرځندویان هم د هرات له خوندونو سره بلد کېږي.
دغه جشن د خوړو د فرهنګ د ساتلو ترڅنګ د وړو کاروبارونو د ودې لامل هم ګرځي.
۵. د کتاب او معاصر هنر جشن
په وروستیو کلونو کې د کتابونو، نقاشۍ، عکاسۍ او معاصر هنر د معرفي لپاره جشنونه هم په هرات کې جوړېږي.
ځوان لیکوالان خپل کتابونه معرفي کوي او لاسلیکونه ورکوي.
د هرات د منظرو او د خلکو د ورځني ژوند د عکسونو نندارتون ترسره کېږي.
معاصر هنرمندان خپل آثار د نقاشۍ او مجسمه جوړونې په بڼه وړاندې کوي.
دغه جشنونه د پخوانیو او نویو هنرمندانو ترمنځ د نظرونو د تبادلې زمینه برابروي.
د هرات کلتوري او هنري جشنونه یوازې د خوشحالۍ مراسم نه دي، بلکې د میراث د ژوندي ساتلو، د ټولنیز یووالي د پیاوړتیا او د خلکو د هویت د معرفي لپاره یوه مهمه وسیله ده. له نوروز نه نیولې تر د لاسي صنايعو او محلي خوړو تر جشنونو پورې، دا مراسم ښيي چې هرات یو ژوندی، فعال او د فرهنګي شکوفایۍ په حال کې ښار دی.
