سنگ مرمر سنگ مرمر یکی از منابع طبیعی بسیار مهم و باارزش در افغانستان است که از نظر اقتصادی، صنعتی و ساختمانی اهمیت زیادی دارد. این سنگ نوعی دگرگونی به‌شمار می‌رود که عمدتاً از کلسیم کربنات و کلسیم منیزیم کربنات تشکیل شده و در طبیعت به‌صورت تخته‌های بزرگ یا لایه‌لایه یافت می‌شود. افغانستان از کشورهای غنی در این زمینه بوده و دارای حدود 53 نوع مرمر در ۴۵ رنگ مختلف است. این ذخایر در بیش از 06 معدن در نقاط مختلف کشور پراکنده‌اند. بر اساس ارزیابی‌ها، مجموع ذخایر سنگ مرمر افغانستان حدود ۹ میلیارد تُن برآورد شده که ارزش تقریبی آن به 051 میلیارد دلار می‌رسد. در حال حاضر، استخراج این سنگ در 61 معدن فعال در ولایات مختلف جریان دارد: کابل، غزنی، لوگر، میدان وردک، جلال‌آباد، هلمند، بدخشان، بامیان، هرات، قندهار، فاریاب، پکتیا، پروان، پنجشیر و سمنگان. برخی از انواع آن به دلیل رنگ، استحکام و شفافیت، شهرت جهانی یافته‌اند. از جمله مرمر سفید چشت، مرمر سیاه کابل، مرمر کریمی سمنگان و مرمر سبز تره‌خیل. مرمر سفید چشت هرات و مرمر خوگیانی ننگرهار به‌ویژه از کیفیتی برخوردارند که با نمونه‌های مشهور ایتالیایی رقابت می‌کنند. همچنین ذخایر رخام در ولایات هلمند و فاریاب دارای کیفیت جهانی هستند. رخام که نوعی از سنگ مرمر محسوب می‌شود، به‌خاطر بافت ریزدانه‌اش پس از صیقل‌کاری، درخشندگی زیبایی پیدا می‌کند و در تزئینات داخلی و نما کاربرد زیادی دارد. برخی معادن بزرگ این سنگ در کوه بابا و مسیر درهٔ صوف مزارشریف موقعیت دارند. همچنین، ۶ معدن در کابل، ۱۱ معدن در شش ولسوالی پنجشیر، و ۴ معدن در ولایت هرات شناسایی و ثبت شده‌اند. معادن مرمر هرات در 521 کیلومتری شرق شهر هرات، معادن ولسوالی‌های اوبه تا چشت شریف قرار دارند که میزبان بزرگ‌ترین ذخایر مرمر سفید کشور هستند. این منطقه بیش از 02 کیلومتر وسعت دارد. در این معادن، چهار نوع سنگ عمده یافت می‌شود: مرمر سفید، مرمر نباتی، مرمر ابره‌ای و گرانیت. تخمین‌ها ظرفیت اولیه این ذخایر را حدود 5.9 میلیون مترمکعب اعلام کرده‌اند. مرمر سفید هرات نه‌تنها در سطح ملی، بلکه در سطح جهانی نیز باکیفیت شناخته شده است. هم‌اکنون 41 شرکت خصوصی با وزارت معادن افغانستان قرارداد استخراج دارند و روزانه بیش از 000,1تُن از این منبع طبیعی برداشت می‌شود. مرمرهای هرات در رنگ‌های سفید، سیاه، خاکستری، سبز و حتی رنگین‌کمانی عرضه می‌شوند که جذابیت تجاری آن را افزایش داده است. این محصولات به کشورهایی چون ایتالیا، هند، چین، ترکمنستان، ترکیه، تایوان، اندونزی و روسیه صادر می‌شوند. نمونه بارز این اهمیت، ساخت شهر “مرمری” در ترکمنستان است که با استفاده از مرمر هرات ساخته شده است. پروسس و صنایع تبدیلی در گذشته، صادرات خام این سنگ سود زیادی نداشت. پس از اعتراض کارخانه‌داران داخلی، دولت صادرات خام را ممنوع کرد. این تصمیم باعث شد حدود 04 کارخانه پروسس در کشور دوباره فعال شوند. در کارخانه‌های پروسس، روند کار شامل: حمل سنگ از معدن، تخلیه، برش اولیه، صاف‌سازی، صیقل و اندازه‌گیری است. دستگاه‌های پیشرفته‌ای وجود دارند که قابلیت برش هم‌زمان چندین قطعه را دارند. در پایان، سنگ‌ها براساس کیفیت به دسته‌های Premium، درجه ۱، ۲، ۳ و ۴ تقسیم می‌شوند. درجه Premium بدون ترک یا لکه است. پس از دسته‌بندی، سنگ‌ها به انبار منتقل شده و در بازارهای کابل، قندهار، نیمروز، هلمند، مزار شریف و دیگر شهرها عرضه می‌شوند. کاربرد و جذابیت مرمر هرات این سنگ طبیعی به‌دلیل زیبایی، استحکام و قابلیت صیقل‌پذیری بالا در معماری و دکوراسیون جایگاه ویژه‌ای دارد. از جمله کاربردهای آن: کف‌پوش، دیوارپوش، پله‌ها، ستون‌ها، نمای داخلی و خارجی، شومینه، میز سنگی، سرویس‌های بهداشتی، هتل‌ها، تالارها و ویلاهاست. جلوه براق و طبیعی آن فضای داخلی را بسیار زیبا و لوکس می‌کند. تنوع رنگی و صادرات جهانی مرمر هرات تنوع رنگی بالایی دارد؛ رنگ‌هایی همچون سفید، سیاه، سبز، گلابی قرمز، کرم، بژ و آبی در میان آن‌ها دیده می‌شود. مرمر سفید چشت شریف به‌عنوان یکی از بهترین سنگ‌های تزئینی افغانستان در بازارهای جهانی جایگاه ویژه‌ای دارد. صادرات آن به کشورهایی چون ایتالیا، هند، چین، ترکیه، روسیه، تایوان، اندونزی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی انجام می‌گیرد.