ولسوالی پشت‌زرغون ولایت هرات ولسوالی پشت‌زرغون یکی از ولسوالی‌های مهم ولایت هرات در غرب افغانستان است که با داشتن پیشینه‌ای غنی از نظر فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی، جایگاهی خاص در میان مناطق مختلف این ولایت دارد. این ولسوالی در حدود ۵۴ تا ۵۶ کیلومتری شرق مرکز هرات موقعیت دارد و به دلیل ویژگی‌های طبیعی و مردمان پرتلاش آن، همواره مورد توجه قرار داشته است. موقعیت جغرافیایی و مرزها پشت‌زرغون در میان ولسوالی‌های مهم ولایت هرات قرار دارد. این ولسوالی از سمت شمال به ولسوالی انجیل، از غرب به ولسوالی گذره، از جنوب به ولسوالی ادرسکن و از شرق به ولسوالی‌های چشت شریف و اوبه محدود می‌شود. این موقعیت جغرافیایی، پشت‌زرغون را به حلقه ارتباطی میان شرق و مرکز ولایت هرات بدل کرده است. ولسوالی متشکل از قریه‌جات متعددی چون شاه‌آباد بلوچ‌ها، پارن‌جان، بندآباد و دیگر مناطق سرسبز و مسکونی است. ترکیب قومی و زبان جمعیت ولسوالی پشت‌زرغون عمدتاً از اقوام فارسی‌زبان (دری) و پشتون تشکیل شده‌است. در برخی مناطق مانند قریه شاه‌آباد، قوم بلوچ نیز زندگی می‌کنند. زبان‌های رایج در میان مردم دری و پشتو است و گویش‌های محلی نیز در برخی مناطق دیده می‌شود. با آن‌که اقوام مختلف در ولسوالی زندگی می‌کنند، اما وحدت اجتماعی و همزیستی مسالمت‌آمیز در میان آن‌ها برقرار است. فرهنگ و آداب محلی مردم پشت‌زرغون به فرهنگ سنتی و اسلامی خود پایبند هستند. مراسم‌های اجتماعی مانند خواستگاری، شیرینی‌خوری، عروسی و مهمانی‌ها با رعایت آداب و رسوم خاص محلی برگزار می‌شود. مهمان‌نوازی، احترام به بزرگان، و کمک به همسایه‌ها از ویژگی‌های فرهنگی مردم این ولسوالی است. زنان در کنار مردان در امور خانه، زراعت و حتی گاهی صنایع دستی سهم فعال دارند. وضعیت اقتصادی و اشتغال اقتصاد مردم ولسوالی عمدتاً بر پایه زراعت و مالداری استوار است. محصولات کشاورزی مانند گندم، جو، ماش، ترکاری و زعفران در زمین‌های حاصل‌خیز این منطقه کشت می‌شود. تولید زعفران در سال‌های اخیر افزایش یافته و به‌عنوان یکی از منابع مهم درآمدی خانواده‌ها تبدیل شده‌است. از لحاظ مالداری، پرورش گوسفند، بز و گاو در میان مردم رایج است. برخی خانواده‌ها همچنان به تولید گوشت لند (گوشت خشک‌شده زمستانی) نیز مشغول هستند که از خوراک‌های محلی ارزشمند به حساب می‌آید. علاوه بر زراعت، برخی ساکنان ولسوالی در مشاغلی چون آهنگری، خیاتی، بایسکل‌سازی، نانوایی، فروش میوه و گل، و لوازم خانگی مشغول‌اند. این مشاغل کوچک نقش مهمی در تأمین نیازهای روزمره خانواده‌ها ایفا می‌کند. بازار محلی ولسوالی پشت‌زرغون دارای یک بازار فعال و کوچک است که به‌صورت روزانه یا هفتگی فعالیت دارد. در این بازار انواع مواد غذایی، دوا، لباس، میوه، گل، لوازم عروسی و لوازم منزل خرید و فروش می‌شود. حضور مردم از قریه‌های اطراف در بازار نشان‌دهنده پیوند اقتصادی میان ساکنان مناطق مختلف این ولسوالی است. خدمات عمومی و چالش‌ها یکی از چالش‌های مهم ولسوالی، نبود برق دولتی در بیشتر مناطق آن است. در عوض، مردم از سیستم‌های انرژی خورشیدی (سولری) استفاده می‌کنند که در بسیاری موارد نمی‌تواند تمام نیازهای خانواده را برطرف سازد. با آن‌که امنیت در ولسوالی نسبتاً خوب است، اما نبود مراکز صحی کافی، مراکز آموزشی با کیفیت، و دسترسی محدود به منابع حیاتی مانند برق و آب صحی، از مشکلاتی است که مردم با آن مواجه‌اند. ولسوالی پشت‌زرغون با وجود تمام چالش‌ها، از مناطق مهم و با استعداد ولایت هرات به شمار می‌رود. مردم سخت‌کوش، منابع زراعتی مناسب، و فرهنگ غنی این ولسوالی را به نقطه‌ای ارزشمند در نقشه اجتماعی و اقتصادی ولایت تبدیل کرده‌است. رسیدگی بیشتر دولت و نهادهای حمایتی می‌تواند زمینه‌ساز رشد و توسعه پایدار در این منطقه گردد.

ولسوالی انجیل هرات: موقعیت استراتژیک و اهمیت منطقه‌ای ولسوالی انجیل در ولایت هرات، یکی از ولسوالی‌های مهم و تاریخی افغانستان است که به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، جایگاهی ویژه در منطقه دارد. این ولسوالی از جنوب به گذره و از شمال به ولسوالی کروخ محدود شده و به عنوان یک نقطه اتصال کلیدی میان شهر هرات و دیگر مناطق اطراف عمل می‌کند. موقعیت استراتژیک انجیل باعث شده است که این منطقه به مرکزی مهم برای ارتباطات جاده‌ای و تبادلات تجاری تبدیل شود. شاهراه هرات-کابل و تأثیر آن بر اقتصاد محلی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ولسوالی انجیل، عبور شاهراه اصلی هرات-کابل از مرکز این ولسوالی است. این شاهراه مهم علاوه بر تسهیل حمل‌ونقل بین شهری و بین‌ولسوالی، نقش موثری در توسعه اقتصاد محلی ایفا می‌کند. وجود این مسیر ارتباطی استراتژیک سبب شده تا فعالیت‌های تجاری در انجیل رونق یافته و فرصت‌های شغلی برای مردم محلی افزایش یابد. همچنین این شاهراه، انجیل را به دیگر نقاط افغانستان و بازارهای بزرگ‌تر متصل می‌سازد که به نفع رشد اقتصادی منطقه است. مناظر طبیعی و جغرافیای متنوع انجیل ولسوالی انجیل دارای تنوع چشم‌گیر در چشم‌اندازهای طبیعی است. این منطقه ترکیبی از زمین‌های کشاورزی حاصلخیز و بیابان‌های وسیع و خشک می‌باشد که هرکدام زیبایی و ویژگی‌های خاص خود را دارند. دشت خواجه‌آمری، یکی از مناظر دیدنی و نفس‌گیر این ولسوالی است که با چشم‌اندازهای طبیعی و پوشش گیاهی متنوع، توجه گردشگران و محلی‌ها را به خود جلب می‌کند. این تنوع جغرافیایی، علاوه بر زیبایی‌های طبیعی، فرصتی مناسب برای کشاورزی و توسعه سایر فعالیت‌های اقتصادی محسوب می‌شود. کشاورزی و فعالیت‌های اقتصادی اقتصاد ولسوالی انجیل عمدتاً بر پایه کشاورزی استوار است و این بخش نقش بسیار مهمی در زندگی مردم دارد. کشاورزان انجیل محصولات متنوعی مانند گندم، جو، میوه‌های متنوع و سایر محصولات زراعی را کشت می‌کنند که بخش عمده‌ای از نیازهای غذایی منطقه را تأمین می‌کند. علاوه بر کشاورزی، نزدیکی به شهر هرات فرصت‌های تجاری و بازاریابی برای کشاورزان فراهم کرده است تا محصولات خود را به بازارهای بزرگ‌تر عرضه کنند و درآمد خود را افزایش دهند. تلاش‌های حکومت محلی برای توسعه و امنیت در سال‌های اخیر، حکومت محلی ولسوالی انجیل توجه ویژه‌ای به توسعه زیرساخت‌ها و ارتقای امنیت داشته است. اقدامات متعددی در زمینه بهبود راه‌ها، ایجاد امکانات بهداشتی و خدماتی، و افزایش امنیت انجام شده تا شرایط زندگی مردم بهبود یابد. این تلاش‌ها باعث شده تا منطقه از ثبات بیشتری برخوردار باشد و زمینه برای رشد و توسعه پایدار فراهم گردد. بهبود امنیت نیز نقش مهمی در جذب سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی داشته است. توسعه آموزش و فرصت‌های جوانان یکی از محورهای مهم توسعه در ولسوالی انجیل، ارتقای سطح آموزش است. مؤسسات آموزشی مختلفی در این ولسوالی فعالیت دارند و مدارس و دانشکده‌های کوچکی برای جوانان و دانش‌آموزان فراهم شده است. این مؤسسات با ارائه آموزش‌های کیفی و ایجاد فرصت‌های یادگیری مناسب، به پیشرفت فرهنگی و اجتماعی منطقه کمک می‌کنند و نقش مؤثری در توانمندسازی نسل جوان ایفا می‌کنند. ولسوالی انجیل در ولایت هرات به واسطه موقعیت استراتژیک، تنوع طبیعی، اقتصاد پویا و حکومت‌داری متعهد، یکی از مناطق کلیدی و مهم این ولایت به شمار می‌رود. این ولسوالی با بهره‌مندی از راه‌های ارتباطی مهم و فرصت‌های اقتصادی متنوع، نقش مهمی در توسعه منطقه‌ای و اتصال اقتصادی شهر هرات به سایر نقاط افغانستان دارد. با ادامه تلاش‌های توسعه‌ای در بخش‌های زیرساخت، امنیت و آموزش، آینده روشنی برای این ولسوالی پیش‌بینی می‌شود که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مردم و ارتقای سطح رفاه کمک کند.

موقعیت جغرافیایی اوبه ولسوالی اوبه یکی از مناطق بسیار قدیمی ولایت هرات است که در ۶۹ کیلومتری شرق مرکز هرات قرار دارد. این ولسوالی ۰۴۲۲ کیلومتر مربع مساحت دارد و مرکز آن در ارتفاع ۵۷۲۱ متری از سطح دریا واقع شده است. حدود اربعه اوبه به شرح زیر است: شمال: ولسوالی قادس، ولایت بادغیس جنوب و شرق: ولسوالی فرسی جنوب غرب: ولسوالی ادرسکن غرب: ولسوالی‌های کشک و پشتون زرغون پیشینه تاریخی و علت نام‌گذاری بر اساس روایت‌ها، اوبه از جمله نخستین قصباتی‌ست که بعد از فوشنج (پوشنگ) و پیش از شهر فعلی هرات شکل گرفته است. در یکی از منابع تاریخی آمده است که گروهی از رعایای تمارس دیوبند پس از فرار از ظلم و ستم به مکانی به نام اوبه رسیدند و در آنجا شهری آباد و خوش‌منظره بنا کردند. در روایتی دیگر، گفته شده که در زمان سلطان سکندر مقدونی (در حدود ۳۳۰ پیش از میلاد)، این منطقه ترمیم شده و به دلیل سرسبزی و هوای خوش، مورد توجه ویژه قرار گرفت. بنا بر داستانی، هنگامی‌که سکندر از درباری‌اش درباره این منطقه پرسید، وی پاسخ داد: «او به است»، و از آن پس این محل به «اوبه» معروف شد. جمعیت، زبان و مذهب ولسوالی اوبه جمعیت و ساختار اجتماعی ولسوالی اوبه دارای جمعیتی حدود ۰۵۱ هزار نفر است که در بیش از ۰۵۲ روستا و قریه رسمی و غیررسمی سکونت دارند. ساختار اجتماعی این ولسوالی بیشتر روستایی و سنتی است و خانواده‌ها معمولاً به‌صورت گسترده یا چند نسلی زندگی می‌کنند. روابط اجتماعی در این منطقه مبتنی بر خویشاوندی، احترام به بزرگان، و همکاری اجتماعی در کارهای زراعتی، ساختمانی و مراسم مذهبی است. مردم این ولسوالی مهمان‌نواز، متواضع و پیوند قوی با سنت‌ها و آداب فرهنگی خود دارند. زبان زبان اصلی مردم ولسوالی اوبه فارسی دری است و اکثریت اهالی به این زبان با لهجه خاص خود صحبت می‌کنند. لهجه دری مردم اوبه بسیار شیوا، نرم و غنی از واژگان اصیل فارسی است، که آن را در مقایسه با لهجه‌های دیگر مناطق متمایز می‌سازد. این لهجه به‌نوعی حالت شعری و آهنگین دارد و بسیاری از واژگان کهن فارسی هنوز در گفتار مردم اوبه کاربرد دارند. در برخی قریه‌ها و مناطق خاص، اقلیتی از مردم نیز به زبان پشتو صحبت می‌کنند، به‌ویژه در روستاهای نزدیک به مرزهای ولایت بادغیس یا در نتیجه ازدواج‌های بین‌قومی. مذهب اکثریت قریب‌به‌اتفاق مردم اوبه پیرو مذهب سنی حنفی هستند و عبادات و مراسم دینی‌شان بر پایه فقه حنفی انجام می‌گیرد. فرهنگ اسلامی عمیقاً در زندگی روزمره مردم ریشه دارد و مساجد، تکایا و مکان‌های مذهبی نقش بسیار مهمی در اجتماع و تربیت دینی ایفا می‌کنند. در گذشته نیز اقلیت‌هایی از دیگر مذاهب در این ولسوالی حضور داشتند: اهل تشیع: برخی خانواده‌های شیعه تا چند دهه پیش در اوبه زندگی می‌کردند اما به مرور به شهر هرات مهاجرت کرده‌اند. یهودیان: تا دهه ۰۶۳۱ خورشیدی، گروهی از یهودیان در بازار اوبه مشغول تجارت بودند. سیک‌ها: که در گذشته به‌عنوان طبیبان یونانی یا «حکیم‌جی» شناخته می‌شدند. قزاق‌ها: تا دهه ۰۷۳۱ در اوبه ساکن بودند و سپس به شهر هرات یا کشور قزاقستان کوچ کردند. تنوع فرهنگی و زبانی گرچه اکثریت مردم اوبه مسلمان و فارسی‌زبان‌اند، اما این منطقه به‌واسطه حضور اقوام مختلف در طول تاریخ، همواره دارای یک نوع تنوع فرهنگی و مدارا با اقلیت‌ها بوده است. این امر باعث شده تا فرهنگ اوبه غنی‌تر، پیچیده‌تر و پذیرا‌تر باشد. آب و هوا آب‌و‌هوای اوبه در طول سال متغیر است: بهار: هوای دل‌انگیز و معتدل تابستان: معتدل پاییز: نیمه‌سرد زمستان: نسبتاً سرد با برف و یخبندان منابع آبی و کشاورزی اوبه به سبب عبور رودخانه کیگان و دریای هریرود از آن، به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود. بیش‌تر زمین‌های کشاورزی از طریق دریای هریرود آبیاری می‌گردند. زمین آبی: ۶۸ هزار جریب زمین للمی: ۷۸ هزار جریب باغات میوه: ۰۰۴۸ جریب (شامل باغ انگور و سایر میوه‌ها) محصولات و مشاغل حدود ۵۸٪ از مردم اوبه به کشاورزی و دامداری مشغول‌اند و ۵۱٪ اهل کسبه هستند. محصولات زراعتی اصلی: غلات: گندم، جو، برنج حبوبات: ماش، لوبیا، نخود، کرابی میوه‌جات: انگور، خربوزه، هندوانه، سیب، زرشک سبزیجات: بادمجان، بامی، کچالو، پیاز، گوجه زعفران و چهار مغز نیز از تولیدات ارزشمند منطقه‌اند.

بند پاشدان نگینی نوظهور در قلب طبیعت هرات در قلب ولایت هرات، جایی در حدود ۰۲ کیلومتری غرب این شهر تاریخی، جاذبه‌ای نوظهور در حال درخشش است: بند پاشدان. این بند که از پروژه‌های عمرانی مهم در سال‌های اخیر افغانستان محسوب می‌شود، اکنون به یکی از محبوب‌ترین مکان‌های تفریحی برای مردم محلی و گردشگران داخلی تبدیل شده است. زیبایی طبیعی، هوای پاک، آرامش و چشم‌اندازهای منحصربه‌فرد کوه و آب، بند پاشدان را به یک مقصد بی‌نظیر برای طبیعت‌گردان بدل کرده است. آرامش، زیبایی بند پاشدان بازدید از بند پاشدان به‌منزله‌ی ورود به دنیایی آرام، دور از شلوغی زندگی شهری است. وقتی از جاده هرات به سمت غرب حرکت می‌کنی، با هر کیلومتر نزدیک‌تر شدن به بند، آسمان بازتر، هوا پاک‌تر و طبیعت زیباتر می‌شود. به‌ویژه در فصل‌های بهار و تابستان، ترکیب رنگ آبی آب دریاچه با سبز کوهستان‌ها، چشم هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند. فعالیت‌هایی برای تمام سلیقه‌ها این بند فرصت‌های متنوعی برای تفریح و لذت بردن در دل طبیعت فراهم می‌کند: پیاده‌روی و کوه‌نوردی: مسیرهای اطراف بند برای قدم‌زدن، تماشای غروب آفتاب و عکاسی بسیار مناسب‌اند. کمپینگ: بسیاری از خانواده‌ها چادر برپا کرده و شب را در دل طبیعت سپری می‌کنند. پخت‌وپز و غذاهای محلی: کباب، بریانی، و غذاهای سنتی در فضای آزاد طعمی فراموش‌نشدنی دارند. دسترسی به بستنی و تنقلات: فروشندگان محلی با انواع بستنی‌های خوشمزه، نوشیدنی و خوراکی‌های سنتی پذیرای مهمانان هستند. عکاسی حرفه‌ای و خانوادگی: مناظر طبیعی بند، زمینه‌ای عالی برای ثبت خاطرات تصویری فراهم می‌کند. نظافت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی یکی از ویژگی‌هایی که بارها از زبان بازدیدکنندگان شنیده می‌شود، اهمیت حفظ پاکیزگی بند پاشدان است. بسیاری از خانواده‌ها با خود کیسه‌های زباله می‌آورند، از ریختن زباله در محیط خودداری می‌کنند و به دیگران نیز توصیه می‌کنند همین‌گونه عمل کنند. بند پاشدان فقط یک مکان تفریحی نیست؛ بلکه یک میراث طبیعی است که باید برای نسل‌های بعدی حفظ شود. نظرات مردم محلی درباره بند پاشدان در روزهای تعطیل، صدها خانواده به بند می‌آیند. یکی از بازدیدکنندگان می‌گوید: «ما با دوستان و خانواده آمده‌ایم تا عید قربان را اینجا بگذرانیم. فضای بسیار خوبی دارد، کباب درست کردیم، بچه‌ها بازی کردند، و روز خیلی خوبی را سپری کردیم.» فروشندگان محلی نیز از افزایش مشتریان و رونق بازارشان خوشحال‌اند. یکی از آن‌ها می‌گوید: «حدود 51 نوع بستنی داریم که خیلی‌ها دوست دارند. بند پاشدان باعث شده ما هم نانی پیدا کنیم.» ارزش استراتژیک و اقتصادی از نگاه اقتصادی، پاشدان نه تنها یک پروژه آبی است که آب مورد نیاز مناطق اطراف را تأمین می‌کند، بلکه تبدیل به منبع اشتغال و رونق گردشگری در منطقه شده است. افزایش بازدیدکنندگان باعث رشد کسب‌وکارهای کوچک، از جمله غرفه‌های خوراکی، کرایه قایق، فروش صنایع دستی، و راهنمایی گردشگران شده است. توصیه به گردشگران اگر قصد رفتن به بند را دارید، چند نکته مهم را فراموش نکنید: کفش راحت برای پیاده‌روی بیاورید لباس مناسب با فصل بپوشید آب آشامیدنی، مواد غذایی و کیسه زباله همراه داشته باشید از روشن کردن آتش در مناطق خطرناک خودداری کنید از محیط زیست محافظت کنید بند پاشدان؛ زیباترین هدیه طبیعت به مردم هرات در پایان، باید گفت که بند با طبیعت شگفت‌انگیز، امکانات مناسب برای تفریح و روحیه‌ی اجتماعی بالای مردم، به یکی از گوهرهای ارزشمند غرب افغانستان تبدیل شده است. اگر به دنبال تجربه‌ی آرامش، زیبایی، و لحظاتی فراموش‌نشدنی هستید، بند پاشدان مقصد بعدی شما خواهد بود.

هدیه برای عروس و داماد تخت جمعی یکی از رسم‌های زیبای مردم هرات است که پس از عروسی برگزار می‌شود. در این مراسم، اقوام و دوستان به خانه تازه‌داماد می‌آیند و برای عروس و داماد هدیه می‌آورند تا آغاز زندگی مشترکشان را با حمایت خانواده و فامیل جشن بگیرند. نکات مهم در آماده‌سازی هدیه برای تخت جمعی قبل از انتخاب و تهیه هدیه، به این نکات توجه کن: ظاهر هدیه مهم استحتماً هدیه‌ها را در سبد، جعبه یا بسته‌بندی‌های زیبا همراه با روبان، گل مصنوعی یا مقواهای رنگی تزئین کن. هماهنگی با اعضای خانوادهاگر چند نفر از یک خانواده می‌خواهند هدیه تهیه کنند، با هم هماهنگ باشند تا از خرید وسایل تکراری جلوگیری شود. سلیقه عروس یا داماد را در نظر بگیرمخصوصاً در مورد رنگ وسایل، مدل‌ها یا طرح‌هایی که قرار است در خانه استفاده شود. تناسب با میزان نزدیکیمعمولاً فامیل نزدیک (مثل خاله، عمه، خواهر، برادر، پدر و مادر) هدیه‌های سنگین‌تر و بزرگ‌تری می‌دهند، در حالی‌که دوستان و اقوام دورتر، هدیه‌های سبک‌تر تهیه می‌کنند. بودجه را در نظر بگیرمهم نیست هدیه چقدر گران است، نیت خیر و صمیمیت مهم‌تر از قیمت هدیه است. هدایای سنگین‌تر (برای فامیل نزدیک عروس یا داماد) اقوام درجه‌یک معمولاً وسایل ضروری خانه را برای تخت جمعی می‌آورند، مخصوصاً وسایلی که عروس و داماد تا آن زمان هنوز تهیه نکرده‌اند. وسایل سنگین خانه: ماشین لباس‌شویی یخچال کوچک (یا حتی یخچال بزرگ در بعضی خانواده‌ها) جاروبرقی تلویزیون LED بخاری برقی مایکروویو یا پلوپز برقی چرخ‌گوشت یا همزن برقی جارو برقی کمد لباس یا قفسه طلا و زیورآلات؛ نشانه‌ای از ارزش و محبت در برخی خانواده‌ها، به‌ویژه در میان اقوام نزدیک یا بزرگ‌ترهای خانواده، رسم است که در مراسم تخت جمعی، طلا و زیورآلات به عنوان هدیه برای عروس تهیه می‌شود. این هدیه‌ها معمولاً نمادی از محبت، احترام و آرزوی خوشبختی برای زندگی آینده عروس هستند. زیورآلاتی که هدیه داده می‌شوند، بسته به توان مالی خانواده می‌توانند شامل موارد زیر باشند: پلاک اسم انگشتر طلا (معمولاً با طرح ساده یا نگین‌دار) گردنبند یا زنجیر طلا گوشواره‌ یا نیم‌ست طلا النگو یا دستبند طلا هدایای متوسط و معمولی (برای اقوام و دوستان دیگر) وسایل خواب: پتو (یک یا چند عدد) بالش و ملحفه ست تشک فومی روتختی‌های تزئینی وسایل آشپزخانه: ست قابلمه (استیل یا سرامیکی) زرفشان یا دیگ پلو ست چای‌خوری و قاشق چنگال سینی تزئینی و لیوان بلور وسایل شخصی عروس: لباس زیبا ست حوله بدن و صورت ست شانه، آینه، سشوار لوازم آرایشی ساده وسایل عمومی خانه: پرده رومیزی یا جانماز ظرف‌ سبد لباس، سطل زباله هدیه نقدی: در مراسم تخت جمعی، هدیه نقدی یکی از انتخاب‌های رایج و محترمانه است. بسیاری از مهمانان، به‌ویژه بزرگ‌ترها یا کسانی که وقت کافی برای خرید ندارند، ترجیح می‌دهند مبلغی پول را در یک پاکت زیبا بگذارند و به عروس و داماد تقدیم کنند. این نوع هدیه چند مزیت دارد. اول اینکه عروس و داماد می‌توانند با آن، وسایل دلخواه خود را تهیه کنند. دوم اینکه از تکراری شدن هدایا جلوگیری می‌شود. و سوم، برای مهمانانی که از راه دور آمده‌اند یا مشغله زیادی دارند، راه ساده‌تری است. برخی خانواده‌ها حتی به‌صورت گروهی پول جمع می‌کنند و یک هدیه نقدی مشترک می‌دهند. اگر هدیه نقدی با احترام و سلیقه، در یک پاکت تزئین‌شده و با کارت تبریک همراه باشد، می‌تواند بسیار تأثیرگذار و محترمانه باشد. سخن پایانی تخت جمعی فقط آوردن هدیه نیست؛ نمایانگر مهر، عشق و همدلی خانواده‌هاست. با هدیه‌ای که با احترام و سلیقه آماده شده باشد، شما در ساختن زندگی مشترک یک زوج جوان سهمی زیبا خواهید داشت.

جهاز عروس در میان سنت‌های ریشه‌دار مردم هرات، جهاز عروس جایگاهی ویژه و پر از معنا دارد. این رسم نه تنها بیانگر آمادگی عروس برای ورود به زندگی مشترک است، بلکه نشان‌دهنده عشق، حمایت و پشتوانه خانواده‌اش نیز می‌باشد. در هرات، تهیه جهاز با وسواس و دقت فراوان انجام می‌شود و خانواده عروس، به‌ویژه مادر او، با سلیقه و علاقه، لوازم مورد نیاز زندگی جدید را آماده می‌سازند. از پوشاک و وسایل شخصی گرفته تا لوازم برقی آشپزخانه، همه با نظم و احترام چیده می‌شوند تا آغاز زندگی نوین عروس و داماد با برکت و شادی همراه باشد. این وسایل، افزون بر کارکرد مادی، نمادی از دلسوزی، آمادگی، عزت‌نفس و حمایت خانواده عروس برای زندگی آینده دخترشان است. جهاز چیست و چرا اهمیت دارد؟ جهاز در اصل به مجموعه‌ای از دارایی‌ها و وسایل شخصی و خانگی گفته می‌شود که عروس در شب عروسی یا در محفل تخت جمعی با خود به خانه جدید می‌برد. این وسایل نه‌تنها برای راحتی عروس و داماد کاربرد دارند، بلکه نشانی از تلاش و تعهد خانواده عروس نیز می‌باشند. در برخی فرهنگ‌ها، جهاز به عنوان «پشتوانه‌ی زندگی دختر» تلقی می‌شود و احترام زیادی برای آن قائل هستند. لیست کامل وسایل جهاز عروس (به‌صورت دسته‌بندی شده): 1. پوشاک و وسایل شخصی: لباس‌ها لباس‌های رسمی و مجلسی: شب (حداقل ۲ دست برای مهمانی‌ها)- لباس عروسی (در صورت تهیه شخصی) لباس‌های مناسب مراسم عقد و نامزادی مانتوهای رسمی برای رفت‌وآمد لباس‌های سنتی یا محلی (در صورت علاقه) لباس‌های خانگی: لباس راحتی (چند دست) لباس خواب (نخی، ساتن، گرم) لباس ورزشی یا راحتی برای پیاده‌روی پیراهن‌های خانگی بلند و کوتاه لباس مخصوص مهمان (برای پذیرایی در خانه) لباس‌های فصلی: لباس زمستانی (پالتو، جاکت، کلاه، دستکش) لباس بارانی یا بارانی سبک لباس تابستانی (نخی، خنک، آستین کوتاه) لباس پاییزی و بهاری لباس راحتی ، مانتو کفش و پاپوش‌ها کفش پاشنه بلند مجلسی کفش اسپرت یا کتونی کفش راحتی برای روزمره دمپایی روفرشی دمپایی مخصوص حمام بوت یا چکمه برای زمستان کفش‌های سبک تابستانی یا صندل 2. لوازم آرایش و بهداشتی: ست کامل لوازم آرایش (رژ، کرم، ریمل، لاک و …) آینه، برس، شانه، سشوار، اتوی مو عطر و ادکلن ساعت، زیورآلات طلا و نقره ناخن‌گیر، قیچی، کیف دستی وسایل شخصی مانند حوله، لیف، سبد لوازم شخصی 3. وسایل اتاق: بالش، پتو، لحاف، ملحفه، روانداز آینه و میز آرایش کمد لباس یا دراور چوب لباسی و آویز لباس ساعت رومیزی پرده مناسب اتاق خواب فرش یا قالیچه تشک طبی و راحت تخت خواب دو نفره چراغ خواب یا آباژور وسایل پذیرایی و نشیمن ست مبلمان (6 یا 7 نفره) میز ناهارخوری با صندلی بوفه یا ویترین برای ظروف کریستال پرده‌های مناسب پذیرایی قالی بزرگ برای سالن تلویزیون و میز تلویزیون سیستم صوتی (در صورت امکان) 4. وسایل آشپزخانه: وسایل آشپزخانه غیربرقی سرویس قابلمه (استیل و تفلون) سرویس ماهیتابه کفگیر و ملاقه (چوبی، استیل، سیلیکونی) تخته گوشت سرویس قاشق، چنگال، کارد سرویس بشقاب، کاسه، لیوان ست استکان و نعلبکی قوری و کتری سرویس ادویه‌جات صافی برنج و چای قالب‌های شیرینی‌پزی و کیک‌پزی ظروف نگهداری مواد غذایی (پلاستیکی یا شیشه‌ای) سفره، رومیزی، زیر قابلمه‌ای ظرف نان، جا میوه‌ای، سینی وسایل برقی آشپزخانه یخچال و فریزر اجاق گاز یا کوکر ماشین لباس‌شویی ماشین ظرف‌شویی (اختیاری) چای‌ساز یا سماور برقی مخلوط‌کن مایکروویو قهوه‌ساز یا نسپرسو آبمیوه‌گیری جاروبرقی نقش جهاز در فرهنگ خانواده‌های هرات در هرات، جهاز عروس در محفل تخت جمعی به نمایش گذاشته می‌شود. مهمانان (اقارب نزدیک و دوستان صمیمی) وسایل را می‌بینند، از زحمات مادر عروس قدردانی می‌کنند، و در پایان معمولاً هدایایی مانند ظروف، لوازم خانه یا پول نقد به عروس هدیه می‌دهند. این کار نه‌تنها یک رسم زیباست، بلکه باعث دلگرمی خانواده عروس نیز می‌شود. کلام آخر جهاز عروس تنها مجموعه‌ای از وسایل مادی نیست، بلکه نمادی از عشق، دلسوزی و آمادگی برای شروع زندگی نوین است. در این سنت زیبای فرهنگی، احترام به دختر، تلاش مادر و همبستگی خانواده‌ها به خوبی دیده می‌شود. با ساده‌سازی این سنت و توجه به اصل آن که “مهر و محبت” است، می‌توان از فشار اقتصادی نیز کاست و لذت بیشتری از آغاز زندگی مشترک برد. در نهایت، باید گفت که تهیه جهاز عروس در هرات، هرچند ریشه در سنت‌ها و باورهای دیرینه دارد، اما شکل و میزان آن به توان مالی، سلیقه، و فرهنگ خانوادگی بستگی دارد. برخی خانواده‌ها وسایل زیادی تهیه می‌کنند و برخی دیگر با امکانات محدودتر اما با عشق و احترام این رسم را برگزار می‌کنند. مهم‌تر از کمیت وسایل، نیت پاک، محبت و حمایت خانواده‌ها در آغاز زندگی مشترک عروس و داماد است.

محفل تخت جمعی؛ آیین پایانی دو خانواده در هرات در فرهنگ غنی و اصیل مردم هرات، مراسم عروسی تنها به شب جشن و تالار محدود نمی‌شود. یکی از زیباترین و صمیمانه‌ترین بخش‌های این آیین‌ها، محفل تخت جمعی است؛ مراسمی که معمولاً یک روز پس از شب عروسی در فضای آرام و خانوادگی برگزار می‌شود و آخرین مرحله از سلسله‌ی جشن‌های عروسی به شمار می‌رود. میزبانی این محفل از سوی خانواده عروس محفل تخت جمعی غالباً توسط خانواده عروس برگزار می‌شود و نقش مهمی در تقویت روابط میان دو خانواده دارد. این محفل نشان‌دهنده‌ی احترام خانواده عروس به خانواده داماد و دوستان نزدیک آنان است و بیانگر تداوم دوستی و مهر میان فامیل‌ها پس از پیوند رسمی عروس و داماد می‌باشد. ترکیب مهمانان و فضای برگزاری مهمانان این مراسم شامل جمعی از دوستان بسیار نزدیک، اقارب صمیمی، و اعضای درجه یک خانواده‌های دو طرف می‌شوند. معمولاً ۰۴ تا ۰۵ نفر از عزیزترین و نزدیک‌ترین افراد دعوت می‌شوند و مراسم در خانه‌ی عروس، در یک فضای گرم، ساده، و صمیمی برگزار می‌گردد. آغاز مراسم؛ گفتگو، رقص، و پذیرایی گرم در فضای این محفل، خبری از تجمل و هیاهوی شب تالار نیست. دوستی، گفت‌وگو، خنده، رقص و صمیمیت جایگزین سر و صدای بلند موسیقی می‌شود. مهمانان دور هم جمع می‌شوند، از لحظات شیرین شب عروسی می‌گویند، و با هم می‌رقصند و شادی می‌کنند. میزبان با روی باز از مهمانان خود با چای تازه‌دم، کلچه‌های خانگی، میوه خشک همچون کشمش، بادام و پسته، و میوه‌های تازه فصل پذیرایی می‌کند. این نوع پذیرایی ساده اما بسیار محترمانه، ریشه در فرهنگ مهمان‌نوازی مردم هرات دارد. ورود عروس و آیین‌های نمادین در بخش ویژه‌ای از این محفل، عروس با همراهی مادر یا خواهر خود یا گاهی توسط مادر یا خواهر داماد وارد مجلس می‌شود. لحظه ورود عروس، لبریز از احساس است. مهمانان به احترام او ساکت می‌شوند و یکی از نزدیکان، معمولاً مادر یا خواهر عروس، بر سر عروس شیرینی و یک شال سبز رنگ می‌اندازد. این عمل نمادین، نشانه‌ای از خیر و برکت، زندگی سرسبز، آرامش و خوشبختی برای تازه‌عروس است. نمایش جهاز؛ افتخار مادر و خانواده عروس یکی از بخش‌های مهم و هیجان‌انگیز این محفل، نمایش جهاز عروس است. جهاز مجموعه‌ای از وسایل و لوازم زندگی است که معمولاً مادر عروس با دقت، سلیقه، و عشق بسیار تهیه کرده و آماده کرده است. بسته به توانایی و رسم خانواده، در برخی موارد برای عروس بیش از چهل دست لباس مختلف به عنوان بخشی از جهاز تهیه می‌شود که نمادی از آمادگی و پشتوانه خانواده عروس برای آغاز زندگی جدید اوست. میهمانان با دقت و اشتیاق به این جهاز نگاه می‌کنند، وسایل را بررسی می‌کنند و تحسین خود را از زحمت خانواده عروس ابراز می‌دارند. هدایا و تحفه‌های خانه نو پس از نمایش جهاز، خانواده‌ها و دوستان نزدیک هدایایی به عروس تقدیم می‌کنند. این هدایا می‌تواند شامل ظروف شیشه‌ای، لوازم آشپزخانه، وسایل تزئینی خانه، یا پول نقد باشد. این رسم، که به آن تحفه‌ی خانه‌نو نیز می‌گویند، نشانه‌ای از حمایت و آرزوی خوشبختی مهمانان برای آغاز زندگی مشترک عروس و داماد است. پایان باشکوه سنت‌ها محفل تخت جمعی، با وجود سادگی و صمیمیت، یکی از باارزش‌ترین بخش‌های آیین‌های عروسی در هرات است. این محفل، برخلاف شب عروسی که پر از شور و سر و صداست، با آرامش و مهربانی برگزار می‌شود و نشانه‌ای از خاتمه‌ی رسمی مراسم عروسی است. در این محفل، خانواده‌ها نه تنها روابط خود را مستحکم‌تر می‌کنند، بلکه عشق، احترام و پیوند اجتماعی میان نسل‌ها و اقوام نیز تقویت می‌شود.

جشن عروسی در هرات؛ نمایی از اصالت و شادی‌های سنتی عروسی در شهر تاریخی هرات یکی از باشکوه‌ترین و پرهیجان‌ترین آیین‌هایی است که ریشه در فرهنگ غنی و اصیل این دیار دارد. این مراسم اغلب پس از مرحله‌ی نکاح شرعی، نامزدی، و محفل حنابندان برگزار می‌شود؛ معمولاً با فاصله‌ی زمانی کوتاه میان این مراحل. جشن عروسی نه‌تنها آغاز رسمی زندگی مشترک یک زوج جوان است، بلکه فرصتی است برای گردهمایی صمیمانه‌ی خانواده‌ها، تجلیل از ارزش‌های سنتی، و نمایشی از پیوند مهر و محبت میان دو خاندان. این آیین پُر رنگ‌وبو، با موسیقی‌های شاد، رقص‌های محلی همچون اتن ملی، لباس‌های رنگارنگ سنتی، و آداب و رسوم خاص همراه است. عروسی در هرات تنها یک جشن نیست، بلکه نمادی از هویت فرهنگی مردم این سرزمین است؛ جایی‌که شادی، همبستگی، اصالت، و احترام به سنت‌ها در کنار هم تجلی می‌یابند. آمادگی‌های قبل از عروسی هفته‌ها قبل از روز عروسی، خانواده عروس و داماد در تکاپوی آماده‌سازی مراسم قرار می‌گیرند. انتخاب لباس، تالار، آرایشگاه، موزیک و غذای مراسم از مهم‌ترین دغدغه‌های این دوران است.عروس همراه با خانواده‌اش به بازار می‌رود تا لباس سفید عروسی، کفش، زیورآلات، و وسایل آرایشی‌اش را تهیه کند. در کنار او، داماد نیز معمولاً یک دست کت‌وشلوار رسمی به رنگ‌های مشکی یا سورمه‌ای انتخاب می‌کند تا در روز مراسم بدرخشد. روز عروسی در روز عروسی، از ساعات اولیه روز، اعضای خانواده عروس و داماد برای آرایش و پوشیدن لباس‌های رسمی خود به آرایشگاه‌ها مراجعه می‌کنند. در این روز، همه تلاش می‌کنند زیباترین و آراسته‌ترین حالت خود را داشته باشند. خانواده‌ها با شور و ذوق زیاد لباس‌های رنگارنگ سنتی یا مدرن می‌پوشند و با چهره‌های خندان، به استقبال یک روز بزرگ می‌روند. تزئین ماشین داماد یکی از بخش‌های جالب و دلنشین مراسم، گل‌کاری موتر داماد است. خانواده داماد موتر را به گل‌فروشی می‌برند تا با گل‌های طبیعی و مصنوعی، روبان‌ها و پارچه‌های رنگی آن را تزئین کنند. این ماشین نماد شادی و شروع یک زندگی نو است. رفتن به تالار و ورود باشکوه پس از آرایش، داماد با ماشین گل‌کاری‌شده به دنبال عروس به آرایشگاه می‌رود. ورود عروس و داماد به تالار معمولاً با آهنگ سنتی معروف “آهسته برو” یا آهنگ‌های شاد دیگر انجام می‌شود. در این لحظه، همه مهمانان با شور و اشتیاق به استقبال عروس و داماد می‌آیند. عروس و داماد بر روی استیج قرار می‌گیرند و اولین رقص دو نفره خود را با آهنگ دلخواه‌شان انجام می‌دهند. این لحظه یکی از رمانتیک‌ترین بخش‌های مراسم است که همه با کف‌زدن، فیلم‌برداری و گرفتن عکس، آن را ثبت می‌کنند. رقص چاقو و بریدن کیک یکی از رسم‌های جالب در مراسم عروسی هرات، رقص کارد (رقص چاقو) است. معمولاً خواهر داماد یا عروس، با اجرای رقصی زیبا و هماهنگ با آهنگ‌های قدیمی جاوید شریف، چاقو را به‌دست می‌گیرد و قبل از اینکه آن را تحویل داماد بدهد، از او پول درخواست می‌کند. این کار جنبه‌ی نمادین و سرگرم‌کننده دارد و پس از آن، عروس و داماد با هم کیک را بریده و به یکدیگر تعارف می‌کنند و جرعه‌ای از آبمیوه شیرین می‌نوشند. رقص و موسیقی در ادامه مراسم، آهنگ‌های شاد، سنتی و محلی هراتی، فضای تالار را پر از شور و هیجان می‌کند. آهنگ‌هایی مانند “امشب شبک عروسی برادر جان است” و اتن ملی همراه با هم‌خوانی و رقص زن و مرد اجرا می‌شود. بزرگان فامیل، جوانان، کودکان و حتی سالمندان با لبخندهایی از ته دل در این شادی سهیم می‌شوند. پذیرایی مهمانان پذیرایی از مهمان‌ها بسیار منظم و با ترتیب خاصی انجام می‌شود. ابتدا چای و شیرینی یا شکلات و کیک توزیع می‌شود، سپس میوه‌های فصل (معمولاً سه نوع)، و در پایان غذای گرم در سینی‌های سه‌نفره شامل قابلی پلو، منتو، کباب یا خورش مخصوص تالار سرو می‌شود. ختم مراسم و شب‌گردی بعد از پایان جشن در تالار، عروس و داماد با همراهی دوستان و اقوام نزدیک‌شان به گشت شبانه در سطح شهر می‌روند. ماشین گل‌کاری‌شده داماد در جلوی کاروان حرکت می‌کند و سایر ماشین‌ها با بوق، نورپردازی و گاه موسیقی، شادی را به خیابان‌های شهر می‌برند.در پایان، همگی به خانه‌ی داماد می‌روند، جایی که مراسم با آتش‌بازی، رقص، موسیقی، و پذیرایی ساده ادامه پیدا می‌کند. سخن پایانی محفل عروسی در هرات، تنها یک جشن ساده نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی مردم این سرزمین است. هر لحظه آن، از خرید لباس گرفته تا رقص چاقو و گشت شبانه، با عشق، سنت و احترام آمیخته شده است. خانواده‌ها تلاش می‌کنند تا با حفظ این آیین‌ها، نسل‌های بعدی را با ریشه‌های غنی فرهنگی خود آشنا سازند و این میراث معنوی را زنده نگه دارند.