موقعیت جغرافیایی
گلران یکی از ولسوالی‌های شمال‌غربی ولایت هرات در غرب افغانستان است. این ولسوالی با کشور ایران از غرب هم‌مرز بوده و از سمت شرق با ولسوالی‌های کشک، رباط‌سنگی و زنده‌جان، از جنوب با غوریان، و از شمال با بخش‌هایی از ولایت بادغیس محدود می‌شود. فاصله مرکز ولسوالی تا شهر هرات حدود۰۳۱ کیلومتر است.
اقلیم و طبیعت
گلران دارای اقلیم نیمه‌خشک و کوهستانی است. تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها سرد با بارش اندک می‌باشد. خاک این ولسوالی در بخش‌هایی حاصل‌خیز و مناسب برای زراعت است، اما خشکسالی‌های پی‌درپی و تغییرات اقلیمی، کشاورزان را با چالش‌های زیادی مواجه کرده‌اند.
ترکیب جمعیت و اقوام
برآوردها نشان می‌دهند که جمعیت گلران حدود۰۰۰۰۷ تا ۰۰۰۰۸ نفر است. این ولسوالی میزبان اقوام متنوعی از جمله:
تاجیک‌ها – بیشتر در مناطق مرکزی و شرقی ولسوالی
پشتون‌ها – در برخی روستاها و قریه‌های بزرگ
ترکمن‌ها – در نواحی مرزی و شمال‌غرب ولسوالی
هزاره‌ها – به‌طور پراکنده
زندگی اقوام در کنار هم باعث ایجاد پیوندهای فرهنگی و اجتماعی متنوع و تقویت همکاری‌های محلی شده است.
زبان و فرهنگ
زبان‌های رایج در گلران شامل دری، پشتو و ترکمنی هستند. فرهنگ مردم این ولسوالی ریشه در سنت‌های محلی، ارزش‌های اسلامی و رسوم قبیله‌ای دارد. در مناسبت‌های مذهبی و ملی مانند عید، عاشورا، نوروز و روز استقلال، مردم با برگزاری مراسم، لباس‌های محلی، موسیقی و غذاهای سنتی، هویت فرهنگی‌شان را به نمایش می‌گذارند.
اقتصاد و منابع درآمد
اقتصاد گلران بیشتر بر محور زراعت و مالداری می‌چرخد:
زراعت: کشت گندم، جو، ماش، نخود، خربوزه، هندوانه و سبزیجات
باغداری: در بعضی قریه‌ها کشت درختان انار، انگور، انجیر و بادام وجود دارد
مالداری: پرورش گاو، گوسفند و بز، به‌ویژه در میان خانواده‌های روستایی رایج است
قالین‌بافی: زنان ترکمن و تاجیک قالین‌های سنتی می‌بافند که از کیفیت خوبی برخوردار است
کارهای روزمره: برخی افراد در بازارچه‌های محلی مشغول فروش محصولات زراعتی و دامی هستند
با وجود این منابع، بسیاری از مردم گلران به دلیل کم‌آبی و نبود فرصت‌های شغلی مناسب، به فقر و مهاجرت‌های مکرر روبرو هستند.
زیربناها و خدمات
۱. آموزش و پرورش
گلران دارای چندین مکتب ابتدایی، متوسطه و لیسه در سطح ولسوالی است.
اما با کمبود معلمان مسلکی، کتاب درسی، و ساختمان‌های معیاری مواجه است.
تعدادی از دختران به دلیل دوری راه یا محدودیت‌های فرهنگی از تعلیم باز می‌مانند.
۲. خدمات صحی
تنها چند کلینیک صحی در مرکز ولسوالی و برخی قریه‌ها وجود دارد.
نبود داکتران متخصص، داروهای کافی و تجهیزات طبی، یک مشکل عمده است.
مریضان جدی مجبورند به شهر هرات یا ایران مراجعه کنند.
۳. راه‌ها و ترانسپورت
بیشتر راه‌های روستایی خاکی و خراب هستند که در فصل بارندگی غیرقابل استفاده می‌شوند.
نبود وسایل ترانسپورت عمومی و خرابی جاده‌ها مانع رشد تجارت و حمل‌ونقل زراعتی شده است.
۴. امنیت
در سال‌های گذشته، مناطق دور‌افتاده ولسوالی گاهی شاهد حضور گروه‌های مسلح غیرقانونی بودند.
با این حال، امنیت نسبی در مرکز ولسوالی و بسیاری از قریه‌ها برقرار است.
ظرفیت‌ها و فرصت‌های توسعه
باوجود چالش‌ها، ولسوالی گلران ظرفیت‌های فراوانی برای رشد دارد:
زمین‌های زراعتی وسیع و مستعد
فرهنگ قالین‌بافی و صنایع دستی
نیروی جوان و فعال
موقعیت مرزی برای توسعه بازارچه‌های مرزی با ایران
قابلیت توسعه باغداری و زراعت‌های مدرن
با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تعلیم و تربیه، آبرسانی، و ایجاد مراکز فنی و حرفه‌ای، این ولسوالی می‌تواند به منطقه‌ای پویا و خودکفا تبدیل شود.
ولسوالی گلران، با طبیعت زیبا، مردمی مهمان‌نواز، و تاریخ فرهنگی غنی، نیازمند توجه جدی دولت و نهادهای بین‌المللی است. توسعه اقتصادی، حمایت از کشاورزان، گسترش خدمات آموزشی و صحی و تقویت زیربناها می‌تواند زندگی مردم این ولسوالی را بهبود بخشیده و از مهاجرت‌های اجباری جلوگیری کند.
