جهاز عروس

در میان سنت‌های ریشه‌دار مردم هرات، جهاز عروس جایگاهی ویژه و پر از معنا دارد. این رسم نه تنها بیانگر آمادگی عروس برای ورود به زندگی مشترک است، بلکه نشان‌دهنده عشق، حمایت و پشتوانه خانواده‌اش نیز می‌باشد. در هرات، تهیه جهاز با وسواس و دقت فراوان انجام می‌شود و خانواده عروس، به‌ویژه مادر او، با سلیقه و علاقه، لوازم مورد نیاز زندگی جدید را آماده می‌سازند. از پوشاک و وسایل شخصی گرفته تا لوازم برقی آشپزخانه، همه با نظم و احترام چیده می‌شوند تا آغاز زندگی نوین عروس و داماد با برکت و شادی همراه باشد.

این وسایل، افزون بر کارکرد مادی، نمادی از دلسوزی، آمادگی، عزت‌نفس و حمایت خانواده عروس برای زندگی آینده دخترشان است.

جهاز چیست و چرا اهمیت دارد؟

جهاز در اصل به مجموعه‌ای از دارایی‌ها و وسایل شخصی و خانگی گفته می‌شود که عروس در شب عروسی یا در محفل تخت جمعی با خود به خانه جدید می‌برد. این وسایل نه‌تنها برای راحتی عروس و داماد کاربرد دارند، بلکه نشانی از تلاش و تعهد خانواده عروس نیز می‌باشند.

در برخی فرهنگ‌ها، جهاز به عنوان «پشتوانه‌ی زندگی دختر» تلقی می‌شود و احترام زیادی برای آن قائل هستند.

لیست کامل وسایل جهاز عروس (به‌صورت دسته‌بندی شده):

1. پوشاک و وسایل شخصی:

کفش و پاپوش‌ها

2. لوازم آرایش و بهداشتی:

3. وسایل اتاق:

وسایل پذیرایی و نشیمن

4. وسایل آشپزخانه:

وسایل آشپزخانه غیربرقی

وسایل برقی آشپزخانه

نقش جهاز در فرهنگ خانواده‌های هرات

در هرات، جهاز عروس در محفل تخت جمعی به نمایش گذاشته می‌شود. مهمانان (اقارب نزدیک و دوستان صمیمی) وسایل را می‌بینند، از زحمات مادر عروس قدردانی می‌کنند، و در پایان معمولاً هدایایی مانند ظروف، لوازم خانه یا پول نقد به عروس هدیه می‌دهند. این کار نه‌تنها یک رسم زیباست، بلکه باعث دلگرمی خانواده عروس نیز می‌شود.

کلام آخر

جهاز عروس تنها مجموعه‌ای از وسایل مادی نیست، بلکه نمادی از عشق، دلسوزی و آمادگی برای شروع زندگی نوین است. در این سنت زیبای فرهنگی، احترام به دختر، تلاش مادر و همبستگی خانواده‌ها به خوبی دیده می‌شود.

با ساده‌سازی این سنت و توجه به اصل آن که “مهر و محبت” است، می‌توان از فشار اقتصادی نیز کاست و لذت بیشتری از آغاز زندگی مشترک برد.

در نهایت، باید گفت که تهیه جهاز عروس در هرات، هرچند ریشه در سنت‌ها و باورهای دیرینه دارد، اما شکل و میزان آن به توان مالی، سلیقه، و فرهنگ خانوادگی بستگی دارد. برخی خانواده‌ها وسایل زیادی تهیه می‌کنند و برخی دیگر با امکانات محدودتر اما با عشق و احترام این رسم را برگزار می‌کنند. مهم‌تر از کمیت وسایل، نیت پاک، محبت و حمایت خانواده‌ها در آغاز زندگی مشترک عروس و داماد است.